4.2. PRAKTYKA: KOGNITYWNE MAPOWANIE ASPEKTU

Ćwiczenie 13. Wyobraźnia to zdolność do ukazania, uformowania obrazu. Bez takiej zdolności, nie bylibyśmy w stanie prognozować, przewidywać co się stanie, zanim coś zrobimy.

Narysujmy umysłowe mapy dla naszego bezpośredniego otoczenia, naszej codzienności, oraz życia. Nasze mapy nie muszą być dokładne. Mają nam tylko pokazać, czy umiemy stopniowo postępować od wyobrażeń o przestrzeni do wyobrażeń o czasie.

Mapy dla bezpośredniego otoczenia będą głównie o przestrzeni. Mapy o życiu będą się skupiać bardziej na czasie. Proszę narysować własne mapy, umieścić na nich tyle skojarzeń, ile się da, a wszystkie po angielsku.

Exercise 14. W języku możemy rozpoznawać treść oraz wewnętrzną konstrukcję. Owa konstrukcja nie dotyczy jedynie stylu. Pomaga ujmować myśl w zrozumiałe wzorce.

Ażeby budować Aspekty Progressive lub Perfect, używamy czasowników to be oraz to have. Kiedy be oraz have pomagają budować wzorzec, pomagają mapować czas oraz czynność.

Mapowanie to jest zazwyczaj przybliżeniem: naturalnie zdarzają się między ludźmi różnice, względem obrazu rzeczy, choć używamy kalendarzy i zegarów.

Kiedy mapują, to be oraz to have przynależą z językową konstrukcją.

Kiedy przynoszą mowę o istnieniu (being) bądź posiadaniu (having), to be oraz to have są czasownikami węzłowymi. Wiążą czasownikowe frazy oraz przynależą z treścią. ■→DODATEK 1 mówi więcej o czasownikach.

Zdecydujmy, gdzie be oraz have przynależą z konstrukcją, a gdzie z treścią.
F: konstrukcja, function verb
C: treść, content verb

Przykład:
I have bought citrus pots.
We will have candied rolls.
have F lub C
have F lub C

Odpowiedź:
have, F, konstrukcja, function verb;
have, C, a content verb.

1. Ella’s cat is white as snow. It is snuggling in a ball.
be F lub C
be F lub C

2. Common sense is this: hat tricks are for wits.
be F lub C
be F lub C

3. An precious tree I do have, it has grown golden pears.
have F lub C
have F lub C

4. The chill wind has blown, we will have frost.
have F lub C
have F lub C

5. The lion is nearby, as playing are are the cubs.
be F lub C
be F lub C

Ćwiczenie 15. Przyimki ON, IN, oraz TO są jedynie językowymi markerami. Nie potrzebujemy patrzeć na mapę czy inny obraz, ażeby myśleć języku. Podobnie nie trzeba nam umieszczać obiektów w fizycznej przestrzeni, aby mówić o pojęciach. Przymki są symbolami.

Użyjmy markerów by tworzyć frazy. Jak w Praktyce dla umysłu, o ile się zdecydujemy zapisać odpowiedzi, to po przemyśleniu całego ćwiczenia. Użyjmy czasownika to write.

Tutaj mamy nasze pola czasu.

Przykład: zmienna {TO}, pole PRESENT;
Odpowiedź: have written.

1. Variable {IN}, the PAST Field; 2. Variable {ON}, the PAST Field; 3. Variable {ON}, the FUTURE Field; 4. Variable {TO}, the FUTURE Field; 5. Variable {IN}, the FUTURE Field; 6. Variable {ON}, the PRESENT Field; 7. Variable {IN}, the PRESENT Field; 8. Variable {TO}, the PAST Field.

Będziemy teraz postępować bardziej ku instrukcji werbalnej. Mapowanie Językowe nie wymaga porzucenia gramatyk klasycznych.

Możemy chcieć o gramatyce rozmawiać, a świadomość pojęć klasycznych się do tego przydaje. Ćwiczenia 16-21 są by pomóc perspektywy połączyć.

Ćwiczenie 16. Ażeby myśleć o czasie gramatycznym, nie musimy się czuć ograniczeni do pól i podróży po lądzie, nawet jeśli tylko symbolicznie. Wyobraźmy sobie bielika NA górze Elbert. Ma gniazdo W dolinie, podlatuje DO górskiego szczytu, a pozostaje PRZY nim w ciepłe dni.

Szlak orła ma cztery typy odniesienia. Wszystkie rodzaje angielskiego na świecie (amerykański, brytyjski, irlandzki, czy inny) mają cztery Aspekty: Simple, Progressive, Perfect, oraz Perfect Progressive.

Czwartą mapującą formą jest have been I N G, zmienna {AT}. Możemy o niej więcej pomyśleć w drugiej części kursu gramatycznego.

Nasz wewnętrzny język nigdy nie jest “zafiksowany”, a oczywiście nie potrzebuje tracić giętkości dla gramatyki. W ćwiczeniu 15 mieliśmy wskazania jak “zmienna {IN}, pole PAST ”. W tym ćwiczeniu możemy użyć fraz jak “odniesienie PRZESZŁE“, z czasownikiem to live jako węzłowym.
Przykład: have, PAST reference, he;
Odpowiedź: He had lived; the Past Perfect.

Pracujemy wpierw w umyśle: myślimy o całym ćwiczeniu, a odpowiedzi piszemy jedynie jeśli tak zdecydujemy.

1. ∞ , PRESENT reference, they;
2. be, FUTURE reference, you;
3. ∞ , PAST reference, we;
4. have, PRESENT reference, it;
5. be, PAST reference, she;
6. ∞ , FUTURE reference, we;
7. have, FUTURE reference, I;
8. be, PRESENT reference, he.

---

REKLAMA

Spring Flowing Colors

Ćwiczenie 17. Czas trochę popracować, po całym tym wypoczynku (!)

Książki do gramatyki mogą się różnić etykietami dla Aspektu: niektóre powiedzą, Progressive to naprawdę Continuous. Kurs tutaj pozostaje przy nazwie Progressive: niewiele w codziennym życiu jest rzeczywiście ciągłe czy nieustające.

Spróbujmy konotacji jak “w polu dla PRZYSZŁOŚCI”, oraz czasownika to guide. Umysł przede wszystkim, myślimy o odpowiedziach, nic nie mówiąc czy pisząc, póki nie skończymy całego ćwiczenia.

Przykład: Perfect w polu FUTURE, she;
Odpowiedź: She will have guided. (Future Perfect)

1. Progressive in the Field of the PRESENT, I;
2. Perfect in the Field of the PRESENT, you;
3. Progressive in the Field of the FUTURE, he;
4. Progressive in the Field of the PAST, she;
5. Progressive in the Field of the PRESENT, it;
6. Perfect in the Field of the PAST, you;
7. Progressive in the Field of the PRESENT, we;
8. Perfect in the Field of the PRESENT, she.

Ćwiczenie 18. Poddajmy nasze umiejętności ostatecznej próbie i pozbierajmy formy czasownikowe z fragmentów. Rozmowa w hałasie zdarza się wymagać takiego “zbierania z kawałków”.

Nadal pozostajemy przy myśleniu o odpowiedziach, nie pisząc ani mówiąc co myślimy. Biegłość językowa czasu rzeczywistego musi być w umyśle. Czasownik węzłowy to teraz to continue.

Przykład: ING, it, w polu PAST;
Odpowiedź: It was continuing.

1. 3RD, he, the FUTURE Field;
2. ING, she, the PAST Field;
3. ING, they, the PRESENT Field;
4. 3RD, we, the PAST Field;
5. 3RD, you, the FUTURE Field;
6. ING, I, in the PAST Field;
7. 3RD, it, the PRESENT Field;
8. ING, we, the PRESENT Field;
9. 3RD, I, the FUTURE Field;
10. ING, you, the PAST Field;
11. 3RD, she, the PRESENT Field;
12. ING, he, the PAST Field;
13. 3RD, they, the FUTURE Field;
14. ING, we, the FUTURE Field.

Exercise 19. Rozwińmy ćwiczenia bardziej jak dla codziennego życia, gdzie mamy wiele różnych czasowników węzłowych. Wszystkie tutaj mówią o poruszaniu się. Pamiętajmy też używać ■→DODATKU 2 oraz ■→DODATKU 3.

Przykład 1: walk, HAVE dla TERAŹNIEJSZOŚCI;
Odpowiedź: Present Perfect, have/has walked.

Do tej pory skupialiśmy się wybiórczo na Progressive i Perfect, jako wzorcach z pomocniczym be lub have. Teraz możemy załączyć także Aspekt Simple, ażeby być bardziej jak na kognitywnej mapie. Zważamy, że niedookreśloność czy lemniskata przynależy z wszystkimi Aspektami.

Lemniskata symbolizuje iż nie da się skalkulować wszystkich słów, fraz i zdań jakie ludzie są w stanie utworzyć.

Nie da się policzyć choćby zastosowań czasowników nieregularnych. Potrafią się różnić od jednej geograficznej lokalizacji do drugiej, między ludźmi, a nawet te same osoby się w tym zmieniają.

Wzorzec Simple ma do mapowania czasu gramatycznego głównie czasowniki węzłowe. Wzorce Progressive i Perfect używają do tego pomocniczych. Zapraszam do ■→KOLOROWEGO KODU.

Przykład 2: go, ∞ , w PRZESZŁOŚCI;
Odpowiedź: went, Past Simple.

1. hike, BE in the PRESENT;
2. trek, ∞ , in the FUTURE;
3. stride, HAVE in the PAST;
4. ramble, HAVE in the FUTURE;
5. move, BE in the PAST;
6. stroll, ∞ , in the PAST;
7. tread, ∞ , in the PRESENT;
8. step, BE in the FUTURE;
9. roam, HAVE in the PAST;
10. rove, BE in the PRESENT.

Exercise 20. Nasze czasowniki węzłowe odnoszą się teraz do myślenia. Użyjmy Aspektu, Simple, Progressive, oraz Perfect, z osobą gramatyczną (I, you, he, she, it, we, they). Może się nam tu podobać ■→NOTKA DLA TRZECH ŚCIEŻEK I OSÓB.

Przykład 1:
think, Progressive, w polu PAST;
Odpowiedź:
was thinking (I, he, she, it),
were thinking (you, we, they).

Przykład 2:
consider, Simple, w polu PAST;
Odpowiedź: zmienna {ON};
considered (I, you, we, they, he, she, it: dla wszystkich osób).

1. reason, Perfect, in the FUTURE Field;
2. imagine, Simple, in the FUTURE Field;
3. expect, Perfect, in the PRESENT Field;
4. figure, Perfect, in the PAST Field;
5. reckon, Progressive, in the PRESENT Field;
6. surmise, Simple, in the PAST Field;
7. meditate, Simple, in the PAST Field;
8. cogitate, Perfect, in the PRESENT Field;
9. review, Progressive, in the PAST Field;
10. anticipate, Perfect, in the PRESENT Field.

Exercise 21. Lingwistycznie, myślenie abstrakcyjne nie jest o niczym nierealnym. Ekstrahuje ono z doświadczenia. Integruje co niezbędne.

Spróbujmy paru sztuczek z kapeluszem. Symbol szewron czy też kapelusz, ^ , może pomóc zobaczyć, czy umiemy językowe zadania rozwiązywać “jak kapelusz rzucił”, szybko i bez wysiłku. Ilustracja tutaj ma ekstrakt czy też esencję dla spostrzeżeń do tej pory.

W tym ćwiczeniu wszystkie czasowniki odnoszą się do uczenia się i rozumienia. Notka językowa jak TO^PRESENT, może mówić DO momentu z TERAŹNIEJSZYM odniesieniem. Notka jak ON^PRESENT mówiłaby NA kognitywnej mapie (czy zakresie) z TERAŹNIEJSZYM odniesieniem. Każdy może sporządzić własny zapis.

Przykład: gather, TO^PRESENT, she;
Odpowiedź: She has gathered.

1. understand, ON^PRESENT, I;
2. learn, IN^FUTURE, we;
3. notice, TO^FUTURE, he;
4. think, IN^PAST, you;
5. study, ON^PAST, they;
6. interpret, IN^PRESENT, he;
7. discern, TO^PRESENT, she;
8. comprehend, ON^FUTURE, we.

Podsumowując, markery językowe ON, IN, TO (a potem także AT) są gramatycznie przyimkami, czyli słówkami funkcyjnymi. Używamy ich jako zmiennych, aby radzić sobie z zintegrowanymi wzorcami językowymi. Markery te działają w wewnętrznej konstrukcji językowej. Nie tworzą językowej treści.

Nie musimy się tego pomysłu wstydzić, możemy go omówić z profesorami w szkole (!)

Gwoli klasycznych gramatyk, nie stwierdzamy iż używamy Present Simple kiedykolwiek z tym wzorcem mówimy czy piszemy. Sprawy mają się tak samo z językowym mapowaniem: nie musimy przyimków wymawiać bądź zapisywać, żeby ich używać do mapowania.

Z drugiej strony, nie musimy stosować wzorców Progressive, Simple lub Perfect, by użyć słówek progress, simple, czy perfect. Podobnie możemy używać dla naszych treści przyimków, niezależnie od ram mapujących.

A precious tree I do have, mówi 3 przykład w ćwiczeniu 14. Wzorzec Simple też może mieć słówko pomocnicze. Zapraszam do ■→ROZDZIAŁU 5.

■→Ten tekst jest także dostępny po angielsku.

---

REKLAMA

Internet Archive, repozytorium darmowych ilustracji i tekstów

■→Zapraszam do korzystania z materiałów na moim koncie←■
Plakaty są także do nabycia w internetowych sklepach.